HISTORIE VAN DE PIUSHAVEN

Aan- en afvoer van goederen


Op 4 april 1923 is de Piushaven officieel geopend. De aanleg van de haven begon in oktober 1921, met als doel het Tilburgse bedrijfsleven betere mogelijkheden te geven voor de aan- en afvoer van goederen. Een eenvoudige operatie was dit niet. De grond van een aantal boeren moest onteigend worden en ook moest het toenmalige voetbalstadion van Willem II wijken om de haven aan te sluiten op het Wilhelminakanaal. Het 68 kilometer lange kanaaltraject is speciaal aangelegd om Tilburg per schip te kunnen bereiken.

Bedrijvigheid

De Piushaven had grote aantrekkingskracht op de bedrijvigheid; veel goederen werden destijds over het water vervoerd. Onder andere steenkool voor de stoommachines van de textielfabrieken, ruwe wol, graanproducten, zand, grint, papier, bouwmaterialen enz.  In de jaren twintig en dertig waren er daarnaast ook vaste vervoersdiensten naar een groot aantal plaatsen in het land, de zgn Beurtvaartondernemingen. Dagelijks vervoerden goederenschepen  allerlei stukgoed volgens een vaste dienstregeling naar Dordrecht, Rotterdam, Utrecht, Amsterdam en de Zaanstreek en in de zuidelijke richting Eindhoven, Helmond en Antwerpen.

Economische betekenis

In de jaren zestig nam de economische betekenis van de Piushaven af. Dat had niet zozeer te maken met de crisis in de textielindustrie, maar meer met de veranderende economische structuur van Tilburg. Grootschalige bedrijvigheid werd verplaatst naar nieuwe industrieterreinen en steeds meer goederen werden vervoerd over de weg en het spoor. Bedrijventerrein Loven kreeg midden jaren ’70 een industriehaven en de aanlegplaatsen aan de Dongense Kanaaldijk werden verbeterd, zodat hier grotere schepen konden aanleggen.

Behoud van de haven

Toen in 1983 de zuidelijke arm van de Piushaven werd gedempt om er woningen te bouwen, dreigde het resterende deel van de Piushaven elke betekenis te verliezen. Even is zelfs sprake geweest van het dempen van de hele haven. Initiatieven van bewonersgroepen  bewoners verenigd in Stichting Thuishaven Tilburg, hebben ervoor gezorgd dat de haven behouden bleef voor Tilburg. Niet langer speciaal voor goederenvervoer, maar vooral vanwege de recreatieve mogelijkheden van het gebied. Het Havenfeest MariVin dat Stichting Thuishaven Tilburg in 1998 organiseerde ter gelegenheid van de 75-jarige verjaardag van de Piushaven is het definitieve keerpunt geweest. Honderdtwintig historische bedrijfsvaartuigen uit heel Nederland droegen bij aan een verrassend nautische decor.  Eind jaren negentig is gestart met de eerste plannen voor de grootschalige ontwikkeling van het gebied, zoals die nu gaande is. In enkele decennia is het havengebied van een verguisde plek veranderd naar een van de meest geliefde plekken van Tilburg! Deze volle periode is bewonersorganisatie Stichting Thuishaven Tilburg betrokken gebleven bij de herontwikkeling van het havengebied.

De Waterkant van Tilburg  Sinds 2002 heeft Tilburg in navolging van andere steden een Museumhaven met inmiddels 13 historische binnenvaartschepen. Deze schepen zijn in particulier bezit en worden bewoond. Onder de titel ‘de Waterkant van Tilburg’ is in 2014 een interessante Wandel-Vaar en Fietsroute gerealiseerd. Op 12 grote- en 13 kleine informatiepanelen worden uiteenlopende watergebonden wetenswaardigheden boven water getild. Deze zijn ook via www.dewaterkantvantilburg.nl te bekijken. Zowel de Route als de jaarlijkse Wandel-vaar-fietskaart zijn projecten gerealiseerd door Stichting Thuishaven Tilburg.